Gayageum

Gayageum (가야금), gayago (inne transliteracje: kayageum, kayagŭm) – tradycyjny instrument muzyczny Korei, szarpany.

Nazwa instrumentu pochodzi od słów Gaya i geum (lub go). Drugi człon znaczy struna, zaś pierwszy – Gaya – jest nazwą królestwa. Według opowieści, gayageum skonstruował jeden z władców królestwa Gashil około VI w. Jednak odkrycia archeologiczne wskazują, że gayageum jest instrumentem znacznie starszym, istniejącym już w I w. p.n.e. Do Korei prawdopodobnie dotarł z Chin, a jego protoplastą mógł być chiński guqin.

Gayageum jest rodzajem cytry. Wygięta wzdłuż deska z drewna drzewa paulownii (Odong Namu) spełnia rolę płyty rezonansowej. Na płycie rozpięte jest dwanaście jedwabnych strun. Opierają się one na dwunastu ruchomych podstawkach (Anjok).

Technika gry polega na przyciskaniu strun palcami lewej ręki przy jednoczesnym wykonywaniu określonych ruchów (np. wibrowania czy potrząsania strunami). Prawa ręka szarpie struny. Brzmienie instrumentu jest delikatne i łagodne. Gayageum może występować zarówno w zespole, jak i solo. Może być instrumentem akompaniującym do śpiewu.

Istnieją dwie zasadnicze formy instrumentu: Pungryu-Gayageum i Sanjo-Gayageum. Pierwszy z nich jest wersją tradycyjną. Drugi ma mniejsze rozmiary i jego powstanie związane było z potrzebą grania na gayageum utworów w tempie szybkim, zwłaszcza ludowych (co ułatwiają bliżej ułożone struny w wersji Sanjo). Jeszcze bardziej współczesne wersje mają zwiększoną liczbę strun - 13, 17, 18, 21, 22 lub 25, co poszerza ich skalę. Również tradycyjne jedwabne struny czasem zastępuje się miedzianymi, co wzmacnia brzmienie.